Psychische klachten bij jongeren
De laatste tijd krijg ik opvallend steeds meer jongeren in mijn praktijk van tussen de 18 en 23 jaar. Dan met name jonge vrouwen in deze categorie. De klachten waarmee zij komen zijn heel divers. Meestal melden zij zich aan met vermoeidheid en andere burn-out klachten. Als ik op onderzoek ga, is dit niet zo vreemd.
Vergeleken met voorgaande jaren hadden meer jongeren tussen 12 en 25 jaar in 2021 psychische klachten. Dat blijkt uit de Gezondheidsenquête van het CBS.
Volgens de metingen van het CBS kampte 18 procent van de jongeren en jongvolwassenen in 2021 met psychische en mentale problemen. Dat is een wezenlijk verschil met 2019 en 2020, toen nog 11 procent deze klachten had.
Zij voelden zich vaker somberder en neerslachtiger dan in 2019 en 2020. Zij voelden zich ongelukkiger en onrustiger en zaten daardoor meer in de put.
Meisjes en jonge vrouwen
Wat er het meeste uit de onderzoeken uitspringt, is dat het mentaal en geestelijke welbevinden van meisjes en jonge vrouwen in die twee jaar tijd het sterkst achteruit was gegaan. Bij hen had in 2019 nog 14 procent van deze groep psychische klachten. Dit is gestegen naar 24 procent in 2021.
De invloed van corona
Uit onderzoek is gebleken dat de mentale gezondheid van jongeren vanaf het laatste kwartaal van 2020 achteruit is gegaan, tot in de eerste helft van 2021. Het CBS constateerde eerder al dat de helft van de jongeren vindt dat corona hun leven negatief beïnvloed heeft. 43 Procent zei zowel positieve als negatieve gevolgen te ervaren. Ook is eruit gekomen dat jongvolwassenen meer last van de coronamaatregelen hebben gehad dan tieners.
Vele opgroeiende jongeren keken in die tijd uit naar meer vrijheid van studeren en uitgaan. Nieuwe contacten maken met leeftijdgenoten en nieuwe dingen uitproberen. Veel van wat zij nodig hadden voor hun ontwikkeling is stilgelegd. Allemaal belangrijke zaken die belangrijk zijn voor het ontdekken van hun unieke identiteit en plek in de samenleving. Die vind je niet bij je ouders thuis op bank of door alleen op je kamer te zitten.
Daarnaast hebben het volgen van lessen en colleges vanachter een laptop en de onrust in de wereld, er ook niet veel positiefs aan bijgedragen. Ook het onderhouden van contact met belangrijke volwassenen werd behoorlijk ingeperkt. Terwijl contact bewezen gezondheid bevorderend is. Alle sporten en andere activiteiten waarin jongeren hun ei in kwijt konden waren ook heel lang niet mogelijk. Ook al is het nu achter de rug het is niet zo gek dat dat een negatieve weerslag heeft in deze doelgroep.
Enorme veerkracht
Jongeren hebben gelukkig een enorme veerkracht en zijn nog erg flexibel. Hierdoor zal een groot deel er zonder problemen uitkomen. Toch is er echter ook een deel die uiteindelijk vastloopt en zelf niet meer weten hoe ze uit die emotionele beknelling moeten komen. Dit is niet een zwakkere groep maar kan je eerder zien als een gevoelige groep. Door hun gevoeligheid pakken zij meer dingen op en blijven dit vasthouden in hun systeem. Zij hebben niet altijd geleerd hoe zij dit op een effectieve manier konden reguleren. Deze opstapeling zorgt uiteindelijk voor mentale en emotionele problemen.
Sommige lopen vast in hun studie en zitten bijvoorbeeld in studies die niet bij ze passen. Anderen hebben nog onverwerkte heftige gebeurtenissen vanuit hun jeugd, die nu hun zijn tol gaan eisen en om aandacht vragen.
De druk van presteren
Daarbovenop is de druk van presteren de laatste tijd enorm toegenomen. Dit komt vooral door de toename van de maatschappelijk norm van presteren en perfectioneren. Door sociaal media is er veel meer een druk ontstaan vanuit vergelijkingen maken met anderen. Uit onderzoek is gebleken dat meisjes daar veel gevoeliger voor zijn dan jongens.
Iedereen laat op sociaal media zijn beste en mooiste plaatjes laat zien terwijl dat maar een deel van de werkelijkheid is. Het is maar een momentopname die soms met filters en fotoshop aangepast is. Zo kan het voor jou overkomen alsof je tekort bent en tekortdoet. Zo ontstaan er ideaalbeelden waar niet aan te voldoen is. Met een grote kans dat het beeld helemaal niet zo ideaal is als dat die doet voorkomen.
Piekeren, somberheid en vermoeidheid
Zit jij soms in een spiraal van negatieve en sombere gedachtes? Zoals: ‘ik ben niet zo goed als anderen’ of ’het lukt mij maar niet om te voldoen aan het perfecte plaatje’. Iedereen streeft naar geluk en jij bent bang dat niet te kunnen vinden. Heb ik wel de juiste studie gedaan? Ik moet later wel een goede baan hebben’. Dan denken dat het perfecte leven jou gelukkig zal gaan maken en daarom streven naar perfectie. Wat onmogelijk is. Ook de overtuiging hebben dat het leven maakbaar is en dat je er alles aan moet doen om jouw dromen waar te maken en het liefst zo snel mogelijk. Dit is niet hoe het werkt.
Het idee van maakbaarheid, perfectie met het idee dat je altijd maar gelukkig moet zijn, zorgt voor een enorme druk die je heel erg ongelukkig maakt. Dit omdat het jou het idee geeft dat je faalt en niet goed genoeg bent. Dit zorgt voor piekeren, angst en depressieve gevoelens die alle blije levensenergie bij je weghalen.
En nu?
Heb jij vaak last van het gevoel niet goed genoeg te zijn of niet te voldoen? Doe jij veel dingen die eigenlijk niet bij jou passen maar waarvan jij toch vindt dat je ze moet doen? Dan is het heel goed mogelijk dat je lijdt onder een bepaalde vorm van prestatiedrang. Hieronder een aantal tips wat je eraan kunt doen.
- Stop ermee alles in een keer uit het leven te willen halen. Dat lukt je toch niet. Neem ook eens rust en doe ook ontspannen dingen waarin geen moeten zit. Even niks doen, bankhangen, je vervelen is heel erg goed voor je.
- Ga eens bij jezelf na of je de studie die je doet wel echt leuk vindt. Vraag jezelf eens af wat nou echt de reden is dat je deze studie bent gaan doen. Is dat voor jezelf of doe je het voor anderen?
- Praat er eens met anderen over of zij dit ook zo ervaren net als jij. Misschien dat jouw vrienden zich hier ook in herkennen. Zo sta je er niet alleen in.
- Focus wat minder op anderen en wat anderen doen. Wees je bewust van wat je ziet en hoort op social media, dat niet alles waar hoeft te zijn wat je ziet. Wees je bewust van de gevoelens die het bij jou oproept en sta jezelf toe dat te voelen. Niemand kan de hele tijd gelukkig zijn. Het zijn allemaal maar momentopnames.
- Wees je ervan bewust dat het perfecte gelukkige leven niet bestaat en dat iedereen zijn ups en downs heeft.
- Wees liefdevol voor jezelf en stop met jezelf af te wijzen en af te keuren. Het brengt je nergens.
- Ervaar jij stress en kom je er zelf niet meer uit? Schroom dan niet om een ervaren professional in te schakelen. Een onbekend en deskundig iemand is niet emotioneel betrokken bij jou en daar kan je vrij je gedachtes en gevoelens kwijt. Zo kan je samen kijken waar de druk vandaan komt en wat je eraan kunt doen om je weer vrij en ontspannen te voelen.
